Aquiu qu'avetz las meas nòtas lexicaus, lo tribalh qu'ei tot just començat, que sajarèi de l'amplificar a mesura deu temps. Qu'espèri que sian utilas.
Agahar v. Mot fantasiós d'En D. Sumien, calcat suu mot occitano-catalan 'agafar' en version pseudo-gascona, e publicat hens lo son libi "Standardisation pluricentrique de l'occitan" Ed. Brepols (cf. en particular lo lexic ajustat a la fin). Lo mot corrècte qu'ei gahar, plan segur. 'Agahar' qu'estó inventat per l'ensenhaire provençau en supòrt entau son projècte d'estandardizacion deu gascon calcada suu lengadocian. Urosament, pas arrés n'a représ aqueste mot. Ved. condrechador.
Asirar (v.). Atencion aus faus amics occitanistas! 'Asirar' dab la significacion d'odiar qu'ei un occitanisme incorrècte en gascon. Los mots occitans 'asir' e 'asirós' n'existeishen pas en gascon, en catalan tanpòc. Los mots occitans 'asirar', 'asir' e 'asirós' qu'an de's virar respèctivament en 'odiar', 'òdi' e 'verinós'. En gascon, 'adirar' qu'ei sinonime d''avejar', 'anujar'. L'adirèr qu'ei la melancolia, quitament lo mau d'amor. En catalan, la fòrma deu mot adirar qu'ei aïrar e la significacion qu'ei dobla: arresentir aversion envèrs quauquarren o quauquarrés e provocar ira, anujar hòrt (en conformitat dab l'etimologia latina: ad ira -re).
Bana (s.f.). Faus-amic occitanista. Lo mot occitano-catalan 'bana' (en catalan: banya, valencian: bana, id.) qu'a la significacion deu mot gascon 'còrn'. N'ei pas briga lo cas en gascon. En la lenga nosta, la bana que i designa lo recipient de metau on s'i transportava la lèit d'autescòps, qu'ei autanplan ua unitat tradicionau de mesura de volume equivalenta a 20 l, haut o baish. Béve'n a banas = béve'n hèra, hòrt.
Biais (s. m;). Occitanisme, dab la varianta gasconizaira 'biaish' probablament illegitima, que jo sàpii. Mot en tot cas absent deu diccionari de Palay, considerat com non-gascon per Eric Gonzalès e d'auts. De notar lo mot qu'existeish plan en catalan devath la fòrma biaix, considerat com occitanisme possible qui remonta tau sègle XV segon lo G.D.L.C. En catalan, lo mot n'a pas briga lo sens de 'faiçon', 'mòda', 'manèira' qu'a lo mot en lengadocian, n'a pas sonque la significacion deu mot francès biais (de biaiser). La locucion 'de tot biais' (adaptada a còps en 'de tot biaish') n'ei pas corrècta en gascon (en catalan, tanpòc). En gascon, que la cau remplaçar per "de tota faiçon, de tota mòda, de tota manièra / manèira" (cat. de tota manera, de totes maneres).
Blu (adj). Gallicisme considerat com incorrècte peu diccionari deu Congrès Permanent de la Lenga Occitana, de substituir per 'blau', 'blava' (en cat. blau, blava). En gascon literari, blu qu'èra atestat dejà au sègle 16. En gascon corrent, blau com a subst. ne designa pas sonque la macadura, que non la color. Lo gallicisme qu'ei acceptat peu Tot en Gascon, totun 'blau' per 'blu' que i ei tanben.
Capitar (v). Dab la significacion d'escàder-s'i, lo mot qu'ei un occitanisme probablament d'evitar en gascon, ja que lo Tot en Gascon l'accepte. La significacion normau de 'capitar' en gascon qu'ei 'entamiar', 'començar' en parlant d'un tribalh, d'ua tasca, que non 'escàder-s'i' (ved. Palay). 'Capitar' n'existeish pas en catalan qui a totun l'adj. 'capitat- ada' qui significa 'en fòrma de cap', mot emplegat en anatomia.
Condrechador (s.m). Neologisme famós, gessit de l'imaginacion de N' Ervé Cassinhac (diccionari d'occitan.org), en plaça deu mot corrècte "corrector". 'Agahar' e 'condrechador', que son mots emblematics de la fantasia dont son capables los lexicografes, diplomats o non.
Daubun -ua (adj. e pron). Fòrma en biarnés contemporanèu de "daugun" qui ei la fòrma etimologica atestada e enqüèra viva per la Gasconha centrau (Palay). 'Augu' o 'augun', mei ant. 'alcun', qu'ei l'unica fòrma qui trobam en Lespy-Raymond. Que i a un conflicte grafic a prepaus de 'daubuns', que "d'auguns" escriven 'dauvuns' dab quauques arguments. L'emplec de la fòrma corregida d'auguns que permeteré d'arresólver aqueste conflicte. Totun, aquerò n'ei pas sonque qu'ua proposicion personau. Lo Tot en Gascon qu'admet com sola fòrma estandard daubun, daubua. En cat. algú e algun-a.
Drin (s.m. e adv). Mot essenciaument bearnés e de la partida bigordana mei pròishe de Biarn, sinonime de 'chic', 'pòc'; 'un drin de' = 'un pòc de'. ex. Un drin de pan. Escota drin. Drin a drin = chic a chic= a drins. L'etimologia de 'drin' n'ei pas clara, que deriva dilhèu de bri, bria per addicion de l'afixe diminutiu -in en ua construccion inspirada per la locucion francesa "un brin de' qui avè aquesta medisha significacion. La significacion antinomica (confusion dab 'hèra') qui podem rencontrar en frases exclamativas ('be i avè drin de monde!' per 'be i avè hèra de monde!) que sembla ua invencion recenta e de correccion dobtosa. Los diccionaris deu sègle passat- en particular Lespy, Palay - non repòrtan pas aquest emplec antinomic de 'drin'.
Exili , eishilh; exiliar, eishilhar (n.m., v.). 'Exili' qu'ei un neologisme format a partir deu mot latin exilium, comun a l'occitan non-gascon, au gascon e au catalan. Aqueste neologisme que s'ei substituit a la fòrma genuina eshilh o eshilh comun aumensh au gascon e au catalan qui trobam en manuscrits medievaus devath las fòrmas graficas yxil, exilh e, en catalan, exill. En gascon, la fòrma anciana e(i)shilh qu'apareish grafiada peu prumèr còp (1443) com 'yxil' (de léger probablament eshilh, com fil representava hilh), mei tard exilh (dab x = sh) . Que trobam lo vèrbe corresponent, grafiat eshilhade, en un manuscrit bearnés (cf. Lespy). Las fòrmas eishilh e eishilhar (gr. IBG: echìlh, echilhà) qu'aurén d'estar acceptadas puishque genuinas e plan atestadas mei d'un còp. De notar lo Tot en Gascon qu'admet la fòrma 'eishil' (adaptacion grafica, probablament fautiva, de 'yxil'), jo que pensi que la caleré corregir en eishilh (cf. Lespy e la proposicion grafica de J. Lafitte) .
Esquipa (s.f.). Mot incorrècte en gascon e mei generaument en occitan, emplegat per la redaccion deu Jornalet en plaça deu mot corrècte 'equipa'. Aquesta fòrma pseudo-dialectau dab s deu mot equipa, ne l'èi pas vista enlòc mei (cf. los diccionaris, en particular lo basic CPLOc e Tot en Gascon, tots qu'an equipa shens s). En cat. equip (s.m.).
Fòrma (s.f.). La fòrma deu mot dab l'accent grèu qu'ei corrècta (cf. CPLOc e Tot en Gascon), 'forma' que n'ei tanben segon lo CPLOc. Formar (o/ò) qu'ei en particular normatiu en estandard biarnés, mentre que formar (o/o) n'ei en l'aranés. En cat. forma /o/)
Galèc-èga. Gentilici de Galícia (país au nòrd occidentau de la peninsula vesia), inspirat peu mot deu lexic trobadorenc galic, galec. Lo mot 'galèc' n'ei pas gascon, tanpòc admés peu Congrès Permanent de la Lenga Occitana - CPLOc- qui a causit lo mot 'galician'. Qu'ei 'galician' tanben en gascon (cf. Tot en Gascon).
Garentir v. Arcaísme preconizat per En D. Sumien e d'auts, non acceptat peu diccionari basic deu Congrès Permanent, de substituir per 'g(u)arantir' (cf. CPLOc e Tot en Gascon). Qu'èi consacrat un message ad aquesta question, clicatz acitau. En cat. garantir.
Hap (s.m), hapa (s.f), hapar (v) Gasconismes corrents, desconeguts de l'occitan non-gascon e deu catalan, ved. aquiu entaus explics.
Horar (v.), horadar (v). Qu'existeishen dus vèrbes 'horar' plan distints en gascon. L'un que vien deu latin fullare e correspon a l'occitan folar (en gascon, que disem tanben pèhorar tà eliminar tota ambigüitat), l'aut que vien deu latin forare e correspon a l'occitan forar. Aqueste dusau vèrbe 'horar', en via d'extincion, qu'ei generaument remplaçat peu son sinonime 'horadar', probablament manlhevat de l'espanhòu. La confusion enter los dus vèrbes 'horar' qu'ei evidenta quan se considera lo toponime "carrèra horada" qui, en gascon contemporanèu, ei entenuda com carrèra qu'òm pòt trepejar, dongas "carrèra publica" e non privada. En occitan 'carrièra forada' n'a pas briga aquera significacion, qu'a conservada la significacion originau.
Manièra (s.f.) Gallicisme per 'manèira'. La coincidéncia deu gallicisme dab la fòrma lengadociana deu mot que'u hè acceptable en çò de linguistas occitanistas. Aqueste gallicisme qu'a largament (totun pas totaument) espudit deu lengatge corrent la fòrma istorica gascona 'manèira' (grafiada manèyre, ant. maneyre cf. Luchaire, Lespy, Palay etc.). Aquesta fòrma 'manèyre' qu'èra enqüèra repertoriada per Palay com estant landesa. En aranés (e parlars afins) qui an 'hèt, hèta' per 'hèit, hèita', lo mot qu'ei 'manèra'. Jo que m'estimi mei de sajar de restituir lo mot pròpiament gascon 'manèira' (var. 'manèra') en plaça deu gallicisme pr'amor la fòrma gascona qu'ei plan presenta hens diccionaris de gascon contemporanèu (per ex. Per Noste, Tot en Gascon) e non pausa nat problèma d'intercomprension. Los occitanistas qu'auràn de notar, totun, lo diccionari basic deu CPLOC n'accepta pas sonque 'manièra', que non 'manèira'. Lo Tot en Gascon qu'accepta las tres fòrmas: manèra, manièra e manèira, aplegadas en ua soleta adrèça: 'manèra'. En cat. manera.
Puisheu (s.m). Gasconisme corrent mercès a l'expression har puisheu = empachar, har trabuc. Mot vienut deu lexic notariau, a l'origina un adjectiu, de paish (lo d'empach): paishiu = qui empach; arqu. seis nulh contrast paxiu (Lespy)= shens nada contrarietat qui empache, shens nat empach. La fòrma etimologica paishiu, atestada en manuscrits ('paxiu'), qu'ei enqüèra viva locaument. La fòrma puisheu que s'explica per confusion enter 'paishiu', derivat de "pedicare" -de pes,pedis e 'puisheu', un derivat de podium (puei, poi), puisheu = lit. "deu puei", "tanhent au puei. Atencion! La fòrma *puishèu (dab è) qu'ei fautiva (de corregir hens lo Tot en Gascon).
Rangièr (s.m.). 'Francisme' (gallicisme) preconizat per D. Sumien e d'auts, non acceptat hens lo diccionari basic deu Congrès Permanent, lo mot pseudo-occitan 'rangièr' qu'a d'estar substituit peu prèst suedés 'rèn' (cf. Dicod'oc e Tot en Gascon). Qu'ei consacrat un message ad aquesta question, clicatz acitau. En cat. ren.
Tinhahús (s.m.). Atencion, lo mot gascon 'tinhahús' qu'ei en realitat compausat de dus mots: tinha e hus, qu'auré logicament de s'escríver tinha-hus (grafia non acceptada peu corrector de Per Noste, ni peu Tot en Gascon). La prononciacion de la a deu mot 'tinhahús' qu'ei plan la de 'tinha', qu'ei a díser un a finau atòna. D'alhors, Palay qu'escriu lo mot atau: 'tignehùs' (e non pas 'tignahùs') e Camelat quitament 'tigne-hus' (tigno-hus dens Mistral). Lo dusau mot 'hus' n'ei pas lexicau en gascon, que' u cau relacionar dab lo mot basco 'huntz' qui significa 'gahús', gessit de la faussa decomposicion de 'gauhuntz' (fòrma basca de 'gahús', id.) en gau (nueit) e huntz ("hus" o sia gahús o ausèth nueitiu). Tinha(-)hus qu'a mei d'un sinonime, en particular ausèth-tinha, on 'hus' ei remplaçat peu son quasi sinonime 'ausèth', e 'tuma(r-)hús', compréner (ga)hús qui tuma (contra lo veire de la hièstra). Oc: rata penada, cat. rata pinyada. En catalan, lo mot gamarús (qui significa 'gavèca') que sembla presentar un estructura deu tipe gascon totafèit comparabla a la de tinha-hus e de tumar-hus, gamar-hus: (ga)hús qui pòrta lo 'gam,' la malautia deu bestiar (la h qu'ei muda en catalan).
Títol (s.m.) e titolar. Lo mot 'títol' qu'ei un occitanisme o catalanisme emplegat correntament en plaça de la fòrma genuinament gascona títolh (cf. Lespy). Qu'ei interessant de constatar lo mot occitan títol, de fonetica anormala en gascon, qu'a provocat espontanèament la formacion de derivats adaptats : títou, quitament titòu (aqueste darrèr, que'u trobam hens lo Tot en Gascon, a costat de títol). Enquèra que la fòrma istorica atestada en gascon e sia títolh, lo derivat verbau atestat qu'èra plan 'titolar' e qu'a de'n demorar atau en tots los cas. En cat. títol.
Agahar v. Mot fantasiós d'En D. Sumien, calcat suu mot occitano-catalan 'agafar' en version pseudo-gascona, e publicat hens lo son libi "Standardisation pluricentrique de l'occitan" Ed. Brepols (cf. en particular lo lexic ajustat a la fin). Lo mot corrècte qu'ei gahar, plan segur. 'Agahar' qu'estó inventat per l'ensenhaire provençau en supòrt entau son projècte d'estandardizacion deu gascon calcada suu lengadocian. Urosament, pas arrés n'a représ aqueste mot. Ved. condrechador.
Asirar (v.). Atencion aus faus amics occitanistas! 'Asirar' dab la significacion d'odiar qu'ei un occitanisme incorrècte en gascon. Los mots occitans 'asir' e 'asirós' n'existeishen pas en gascon, en catalan tanpòc. Los mots occitans 'asirar', 'asir' e 'asirós' qu'an de's virar respèctivament en 'odiar', 'òdi' e 'verinós'. En gascon, 'adirar' qu'ei sinonime d''avejar', 'anujar'. L'adirèr qu'ei la melancolia, quitament lo mau d'amor. En catalan, la fòrma deu mot adirar qu'ei aïrar e la significacion qu'ei dobla: arresentir aversion envèrs quauquarren o quauquarrés e provocar ira, anujar hòrt (en conformitat dab l'etimologia latina: ad ira -re).
Bana (s.f.). Faus-amic occitanista. Lo mot occitano-catalan 'bana' (en catalan: banya, valencian: bana, id.) qu'a la significacion deu mot gascon 'còrn'. N'ei pas briga lo cas en gascon. En la lenga nosta, la bana que i designa lo recipient de metau on s'i transportava la lèit d'autescòps, qu'ei autanplan ua unitat tradicionau de mesura de volume equivalenta a 20 l, haut o baish. Béve'n a banas = béve'n hèra, hòrt.
Biais (s. m;). Occitanisme, dab la varianta gasconizaira 'biaish' probablament illegitima, que jo sàpii. Mot en tot cas absent deu diccionari de Palay, considerat com non-gascon per Eric Gonzalès e d'auts. De notar lo mot qu'existeish plan en catalan devath la fòrma biaix, considerat com occitanisme possible qui remonta tau sègle XV segon lo G.D.L.C. En catalan, lo mot n'a pas briga lo sens de 'faiçon', 'mòda', 'manèira' qu'a lo mot en lengadocian, n'a pas sonque la significacion deu mot francès biais (de biaiser). La locucion 'de tot biais' (adaptada a còps en 'de tot biaish') n'ei pas corrècta en gascon (en catalan, tanpòc). En gascon, que la cau remplaçar per "de tota faiçon, de tota mòda, de tota manièra / manèira" (cat. de tota manera, de totes maneres).
Blu (adj). Gallicisme considerat com incorrècte peu diccionari deu Congrès Permanent de la Lenga Occitana, de substituir per 'blau', 'blava' (en cat. blau, blava). En gascon literari, blu qu'èra atestat dejà au sègle 16. En gascon corrent, blau com a subst. ne designa pas sonque la macadura, que non la color. Lo gallicisme qu'ei acceptat peu Tot en Gascon, totun 'blau' per 'blu' que i ei tanben.
Capitar (v). Dab la significacion d'escàder-s'i, lo mot qu'ei un occitanisme probablament d'evitar en gascon, ja que lo Tot en Gascon l'accepte. La significacion normau de 'capitar' en gascon qu'ei 'entamiar', 'començar' en parlant d'un tribalh, d'ua tasca, que non 'escàder-s'i' (ved. Palay). 'Capitar' n'existeish pas en catalan qui a totun l'adj. 'capitat- ada' qui significa 'en fòrma de cap', mot emplegat en anatomia.
Condrechador (s.m). Neologisme famós, gessit de l'imaginacion de N' Ervé Cassinhac (diccionari d'occitan.org), en plaça deu mot corrècte "corrector". 'Agahar' e 'condrechador', que son mots emblematics de la fantasia dont son capables los lexicografes, diplomats o non.
Daubun -ua (adj. e pron). Fòrma en biarnés contemporanèu de "daugun" qui ei la fòrma etimologica atestada e enqüèra viva per la Gasconha centrau (Palay). 'Augu' o 'augun', mei ant. 'alcun', qu'ei l'unica fòrma qui trobam en Lespy-Raymond. Que i a un conflicte grafic a prepaus de 'daubuns', que "d'auguns" escriven 'dauvuns' dab quauques arguments. L'emplec de la fòrma corregida d'auguns que permeteré d'arresólver aqueste conflicte. Totun, aquerò n'ei pas sonque qu'ua proposicion personau. Lo Tot en Gascon qu'admet com sola fòrma estandard daubun, daubua. En cat. algú e algun-a.
Drin (s.m. e adv). Mot essenciaument bearnés e de la partida bigordana mei pròishe de Biarn, sinonime de 'chic', 'pòc'; 'un drin de' = 'un pòc de'. ex. Un drin de pan. Escota drin. Drin a drin = chic a chic= a drins. L'etimologia de 'drin' n'ei pas clara, que deriva dilhèu de bri, bria per addicion de l'afixe diminutiu -in en ua construccion inspirada per la locucion francesa "un brin de' qui avè aquesta medisha significacion. La significacion antinomica (confusion dab 'hèra') qui podem rencontrar en frases exclamativas ('be i avè drin de monde!' per 'be i avè hèra de monde!) que sembla ua invencion recenta e de correccion dobtosa. Los diccionaris deu sègle passat- en particular Lespy, Palay - non repòrtan pas aquest emplec antinomic de 'drin'.
Exili , eishilh; exiliar, eishilhar (n.m., v.). 'Exili' qu'ei un neologisme format a partir deu mot latin exilium, comun a l'occitan non-gascon, au gascon e au catalan. Aqueste neologisme que s'ei substituit a la fòrma genuina eshilh o eshilh comun aumensh au gascon e au catalan qui trobam en manuscrits medievaus devath las fòrmas graficas yxil, exilh e, en catalan, exill. En gascon, la fòrma anciana e(i)shilh qu'apareish grafiada peu prumèr còp (1443) com 'yxil' (de léger probablament eshilh, com fil representava hilh), mei tard exilh (dab x = sh) . Que trobam lo vèrbe corresponent, grafiat eshilhade, en un manuscrit bearnés (cf. Lespy). Las fòrmas eishilh e eishilhar (gr. IBG: echìlh, echilhà) qu'aurén d'estar acceptadas puishque genuinas e plan atestadas mei d'un còp. De notar lo Tot en Gascon qu'admet la fòrma 'eishil' (adaptacion grafica, probablament fautiva, de 'yxil'), jo que pensi que la caleré corregir en eishilh (cf. Lespy e la proposicion grafica de J. Lafitte) .
Esquipa (s.f.). Mot incorrècte en gascon e mei generaument en occitan, emplegat per la redaccion deu Jornalet en plaça deu mot corrècte 'equipa'. Aquesta fòrma pseudo-dialectau dab s deu mot equipa, ne l'èi pas vista enlòc mei (cf. los diccionaris, en particular lo basic CPLOc e Tot en Gascon, tots qu'an equipa shens s). En cat. equip (s.m.).
Fòrma (s.f.). La fòrma deu mot dab l'accent grèu qu'ei corrècta (cf. CPLOc e Tot en Gascon), 'forma' que n'ei tanben segon lo CPLOc. Formar (o/ò) qu'ei en particular normatiu en estandard biarnés, mentre que formar (o/o) n'ei en l'aranés. En cat. forma /o/)
Galèc-èga. Gentilici de Galícia (país au nòrd occidentau de la peninsula vesia), inspirat peu mot deu lexic trobadorenc galic, galec. Lo mot 'galèc' n'ei pas gascon, tanpòc admés peu Congrès Permanent de la Lenga Occitana - CPLOc- qui a causit lo mot 'galician'. Qu'ei 'galician' tanben en gascon (cf. Tot en Gascon).
Garentir v. Arcaísme preconizat per En D. Sumien e d'auts, non acceptat peu diccionari basic deu Congrès Permanent, de substituir per 'g(u)arantir' (cf. CPLOc e Tot en Gascon). Qu'èi consacrat un message ad aquesta question, clicatz acitau. En cat. garantir.
Hap (s.m), hapa (s.f), hapar (v) Gasconismes corrents, desconeguts de l'occitan non-gascon e deu catalan, ved. aquiu entaus explics.
Horar (v.), horadar (v). Qu'existeishen dus vèrbes 'horar' plan distints en gascon. L'un que vien deu latin fullare e correspon a l'occitan folar (en gascon, que disem tanben pèhorar tà eliminar tota ambigüitat), l'aut que vien deu latin forare e correspon a l'occitan forar. Aqueste dusau vèrbe 'horar', en via d'extincion, qu'ei generaument remplaçat peu son sinonime 'horadar', probablament manlhevat de l'espanhòu. La confusion enter los dus vèrbes 'horar' qu'ei evidenta quan se considera lo toponime "carrèra horada" qui, en gascon contemporanèu, ei entenuda com carrèra qu'òm pòt trepejar, dongas "carrèra publica" e non privada. En occitan 'carrièra forada' n'a pas briga aquera significacion, qu'a conservada la significacion originau.
Manièra (s.f.) Gallicisme per 'manèira'. La coincidéncia deu gallicisme dab la fòrma lengadociana deu mot que'u hè acceptable en çò de linguistas occitanistas. Aqueste gallicisme qu'a largament (totun pas totaument) espudit deu lengatge corrent la fòrma istorica gascona 'manèira' (grafiada manèyre, ant. maneyre cf. Luchaire, Lespy, Palay etc.). Aquesta fòrma 'manèyre' qu'èra enqüèra repertoriada per Palay com estant landesa. En aranés (e parlars afins) qui an 'hèt, hèta' per 'hèit, hèita', lo mot qu'ei 'manèra'. Jo que m'estimi mei de sajar de restituir lo mot pròpiament gascon 'manèira' (var. 'manèra') en plaça deu gallicisme pr'amor la fòrma gascona qu'ei plan presenta hens diccionaris de gascon contemporanèu (per ex. Per Noste, Tot en Gascon) e non pausa nat problèma d'intercomprension. Los occitanistas qu'auràn de notar, totun, lo diccionari basic deu CPLOC n'accepta pas sonque 'manièra', que non 'manèira'. Lo Tot en Gascon qu'accepta las tres fòrmas: manèra, manièra e manèira, aplegadas en ua soleta adrèça: 'manèra'. En cat. manera.
Puisheu (s.m). Gasconisme corrent mercès a l'expression har puisheu = empachar, har trabuc. Mot vienut deu lexic notariau, a l'origina un adjectiu, de paish (lo d'empach): paishiu = qui empach; arqu. seis nulh contrast paxiu (Lespy)= shens nada contrarietat qui empache, shens nat empach. La fòrma etimologica paishiu, atestada en manuscrits ('paxiu'), qu'ei enqüèra viva locaument. La fòrma puisheu que s'explica per confusion enter 'paishiu', derivat de "pedicare" -de pes,pedis e 'puisheu', un derivat de podium (puei, poi), puisheu = lit. "deu puei", "tanhent au puei. Atencion! La fòrma *puishèu (dab è) qu'ei fautiva (de corregir hens lo Tot en Gascon).
Rangièr (s.m.). 'Francisme' (gallicisme) preconizat per D. Sumien e d'auts, non acceptat hens lo diccionari basic deu Congrès Permanent, lo mot pseudo-occitan 'rangièr' qu'a d'estar substituit peu prèst suedés 'rèn' (cf. Dicod'oc e Tot en Gascon). Qu'ei consacrat un message ad aquesta question, clicatz acitau. En cat. ren.
Tinhahús (s.m.). Atencion, lo mot gascon 'tinhahús' qu'ei en realitat compausat de dus mots: tinha e hus, qu'auré logicament de s'escríver tinha-hus (grafia non acceptada peu corrector de Per Noste, ni peu Tot en Gascon). La prononciacion de la a deu mot 'tinhahús' qu'ei plan la de 'tinha', qu'ei a díser un a finau atòna. D'alhors, Palay qu'escriu lo mot atau: 'tignehùs' (e non pas 'tignahùs') e Camelat quitament 'tigne-hus' (tigno-hus dens Mistral). Lo dusau mot 'hus' n'ei pas lexicau en gascon, que' u cau relacionar dab lo mot basco 'huntz' qui significa 'gahús', gessit de la faussa decomposicion de 'gauhuntz' (fòrma basca de 'gahús', id.) en gau (nueit) e huntz ("hus" o sia gahús o ausèth nueitiu). Tinha(-)hus qu'a mei d'un sinonime, en particular ausèth-tinha, on 'hus' ei remplaçat peu son quasi sinonime 'ausèth', e 'tuma(r-)hús', compréner (ga)hús qui tuma (contra lo veire de la hièstra). Oc: rata penada, cat. rata pinyada. En catalan, lo mot gamarús (qui significa 'gavèca') que sembla presentar un estructura deu tipe gascon totafèit comparabla a la de tinha-hus e de tumar-hus, gamar-hus: (ga)hús qui pòrta lo 'gam,' la malautia deu bestiar (la h qu'ei muda en catalan).
Títol (s.m.) e titolar. Lo mot 'títol' qu'ei un occitanisme o catalanisme emplegat correntament en plaça de la fòrma genuinament gascona títolh (cf. Lespy). Qu'ei interessant de constatar lo mot occitan títol, de fonetica anormala en gascon, qu'a provocat espontanèament la formacion de derivats adaptats : títou, quitament titòu (aqueste darrèr, que'u trobam hens lo Tot en Gascon, a costat de títol). Enquèra que la fòrma istorica atestada en gascon e sia títolh, lo derivat verbau atestat qu'èra plan 'titolar' e qu'a de'n demorar atau en tots los cas. En cat. títol.